Wie over de randweg van Dordrecht rijdt, ziet een markante woontoren boven nog een jonge nieuwbouwwijk uitsteken. Aan de voet van deze woontoren ligt een modern kerkgebouw: de Kandelaarkerk. Een modern gebouw dat mensen bindt en waar iedere zondag het eeuwenoude evangelie klinkt. Wat is de geschiedenis van deze kerk, waar staat zij voor en wat betekent ze in Dordrecht en omgeving?
GESCHIEDENIS VAN DE GEREFORMEERDE KERK VAN DORDRECHT (Kandelaarkerk)
De Gereformeerde kerk van Dordrecht heeft een lange geschiedenis achter de rug. Een geschiedenis die teruggaat tot vóór 1600 (1618-1619 Dordtse Synode; zie hieronder), of misschien nog vroeger. Het jaar 1517 wordt algemeen beschouwd als het jaar van de Hervorming. In de kerken was uiteraard al eerder onrust over veel zaken ontstaan. Maar in 1517 protesteerde de monnik Maarten Luther openlijk door zijn 95 stellingen tegen misstanden in de kerk aan te plakken aan de deur van de slotkapel in Wittenberg. Een van de vele grieven was het feit, dat men voor geld vergeving van zonden zou kunnen krijgen. Bovendien was de top van de clerus (geestelijkheid), zo verzakelijkt dat het alleen maar om macht en geld ging.
In 1573 werd een eerste classis Dordrecht gehouden van de Gereformeerde kerken. In de 17e eeuw waren de tegenstellingen in deze kerken groot. De Arminianen stonden scherp tegenover de Calvinisten. De Synode van Dordrecht, met Nederlandse en buitenlandse afgevaardigden moest beslissen. Maar de tegenstellingen bleven nog jaren en als gevolg daarvan stond het land meerdere malen op de grens van een burgeroorlog. Een duidelijke scheiding van kerk en staat was er nog niet. De overheid bemoeide zich met de organisatie van en benoemingen in de kerk. De kerk probeerde bij de overheden zeggenschap te krijgen.
Synode van Dordrecht
De Synode van Dordrecht (1618-1619) is van grote waarde geweest voor de kerken in Nederland. Het was de eerste Nationale Synode na de Hervorming van 1517 en na het begin van de 80-jarige opstand tegen Spanje. In deze opstand was de politieke zelfstandigheid in het geding maar tegelijkertijd de godsdienstvrijheid. De twist tussen Arminianen en Calvinisten liep in de kerk hoog op.
Vrijmaking
16 maart 1945 maakten de eerste broeders en zusters zich vrij van de Gereformeerde Kerk te Dordrecht. Dit leidde tot de herinstituering van de ambten op 22 juli 1945, de officiële vrijmakingdatum. Op 22 maart 1946 voegde een groep bezwaarden zich vanuit de synodale kerk bij de gemeente. In 1960 hield de Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) te Papendrecht op als zelfstandige kerk te bestaan.
Scheuring en hereniging
De geschiedenis van de kerk in Dordrecht na de Tweede Wereldoorlog kent nog 2 opvallende momenten: een moment van breuk (1958) en een moment van heling (2023).
Gebouw
De Kandelaarkerk is niet het eerste eigen gebouw van de Dordtse vrijgemaakten. Aan de Jan Ligthartlaan heeft de naam “de Kandelaar” al eerder geprijkt. Al in 1986 begon dit gebouw te klein te worden. Het tekort aan vergaderruimte kon worden opgevangen door het huren van lokalen in een tegenover de kerk gelegen schoolgebouw. Maar het uit zijn voegen barsten van de kerkzaal op zondagen – en wat te denken van Avondmaalszondagen met zeven tafels – vroeg om een structurele aanpak.
Predikanten en zendelingen te Dordrecht
Predikanten en Zendelingen die de gereformeerde kerk te Dordrecht gediend hebben (vanaf de Vrijmaking op 22 juli 1945).